Bezoek aan de Oud Katholieke Kerk van de H. Georgius

De Oud Katholieke kerk is niet de bekendste kerk van Amersfoort (zoals b.v. de Joriskerk) maar deze kerk bewaart en bewaakt een belangrijk stukje van de geschiedenis van onze stad.

Wat is dat dan?

In een schrijn liggen de resten van het miraculeuze Mariabeeldje uit de 15e eeuw. Door de vondst van dit beeldje (1444) groeide Amersfoort uit tot een bedevaartsoord. Dankzij het geld wat de pelgrims de stad ‘opleverden’ is de Onze-Lieve-Vrouwetoren gebouwd.

Elk jaar komen pelgrims van heinde en verre naar Amersfoort en krijgen wij bij de VVV vragen over dit beeldje en waar de resten nu zijn. In de Oud Katholieke kerk dus!

Hoe zit dat nu precies met dat ‘oud katholiek’?

Wat betekent nu precies ‘oud katholiek’? Zijn ze daar strenger, is het ouder…? Maar de priesters zijn wel getrouwd. Hoe kan dat? Een stukje uitleg;

Op 18 maart 1580 werden de openbare eredienst van de Katholieken in Amersfoort verboden en de kerken en kapellen aan de Gereformeerden overgedragen.

In 4 schuilkerken* bloeide na ± 1600 een gelouterd en vernieuwd leven op.

Echter in de 17e eeuw waren de katholieken, mede door theologische twisten, ernstig verdeeld.

Een twistpunt tussen de seculieren (de “pastoors”) en de regulieren (de “missionarissen”) was de vraag of de katholieke kerk in de Nederlanden na de reformatie was blijven bestaan of dat deze landen missiegebied waren geworden, rechtstreeks door Rome bestuurd.

Het Kapittel van Utrecht verkoos in 1723 een aartsbisschop. Deze aartsbisschop, Cornelis Steenoven, werd met de gelovigen die hem erkenden, door Rome in de ban gedaan. Sinds die tijd waren er twee groepen katholieken, die gescheiden optrokken, al zijn er verschillende herenigingpogingen geweest.

De Rooms-Katholieken van de Oud-Bisschoppelijke Clerezy werden na 1870 verlost uit hun isolement, toen er in een aantal Europese landen noodbisdommen werden opgericht.

Deze moesten een tehuis bieden aan die gelovigen, die in verzet tegen het nieuwe dogma van de pauselijke onfeilbaarheid en absolute macht van de paus in de kerk, uit de Rooms-Katholieke kerk waren gestoten. Toen ontstond de naam Oud-Katholiek.

*Een van de schuilkerken stond bijna op dezelfde plaats als de huidige kerk die in de jaren 1927/1928 verrees. De architect van deze in de stijl van de Amsterdamse school gebouwde kerk, was de Amersfoorter W. van Gent.

Wat is er verder te zien in deze kerk?

De trots van de kerk is het bekende paneel uit 1525, dat de vondst van het miraculeuze beeldje van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort laat zien.

Verder worden de wanden van de kerk gesierd door een unieke collectie schilderijen uit de periode rond 1650. Zij stellen scènes voor uit het leven van Jezus Christus en zijn moeder Maria. De serie bestaat uit zes altaar schilderijen waarvan vijf door de Utrechter Hendrick Bloemaert (circa 1601)

30 december 1672 zijn ze vervaardigd in één door zijn stadsgenoot Dirck van Voorst.

Het orgel is gebouwd door August Gern (1837 in Berlijn geboren). in 1866 vestigt Gern een eigen werkplaats in Londen.

Vermoed wordt dat het instrument oorspronkelijk kan zijn gebouwd als huisorgel voor Sir William Cotton of Wallwood House Leyton, London.

Sedert omstreeks 1927 staat het Gern-orgel in de kapel van het Leytonstone House Hospital London. In 1977 werdt het orgel gekocht door de heer T.P Boersma, destijds woonachtig te Irnsum.

Het orgel wordt daarna in de Oud-Katholieke Kerk van de H. Georgius geplaatst.

Tijdens de restauratiewerkzaamheden blijkt dat de voorste balg aan de binnenzijde is belijmd met pagina’s van de London Times van december 1871. Daaruit kan worden opgemaakt dat het orgel waarschijnlijk in 1872 is opgeleverd.

Waarom is dit mijn tip?

Dit is mijn tip omdat van de buitenkant het gebouw ook mooi is en voor Amersfoort een ongekende schat bewaard. De vondst van het Mariabeeldje wordt ook elk jaar herdacht met de Vrouwevaert.

Elk jaar op de zaterdag na Hemelvaart, dit jaar dus op zaterdag 20 mei.

Ik kan het u van harte aanbevelen.

Voor meer informatie hierover bent u van harte welkom bij ons bij de VVV. Wij verkopen ook een replica van het Maria beeldje.